Geluiden op de Schelde.
Van kindsbeen af was ik gefassineerd door de geluiden van en op de Schelde. Doch ons was enkel verteld dat wie te dicht bij het water kwam, meestal werdt meegepakt door "Janneke Haak".Dus voor de kleinste onder ons een goede reden om zo ver mogelijk van het water te blijven zonder begeleiding van grote mensen.Wist ik toen veel dat bakboord links en stuurboord rechts was en dat het rode en groene licht de bakboord en stuurboord zijde aangaven. En ook de stoomstoten met de scheepsfluit of het luiden van de scheepsbel waren geluiden die er gewoon bij het dagelijkse leven bijhoorden. Doch noch van geen betekenis waren, tot we later leerden, dat Janneke Haak niet bestond en we lustig konden zwemmen in de, toen nog propere Schelde, doch met dien verstaande dat we wisten wat de gevaren van de stromingen betekende, ze begrepen en ook aanvaarden.En dat de tekens die de Schelde ons gaf van levensbelang waren voor ons en ook voor het verkeer op de Schelde.
Dan pas konden we horen, en zien, wat de schepen, zelfs bij mistig weer, aan elkaar vroegen en antwoorden.
Hier een korte beschrijving van de scheepsgeluiden:
Er zijn 3 stoten( geluidsignaal met stoomfluit)
_ korte stoot 1 sec.
__ lange stoot 4 tot 6 sec.
____ aanhoudende stoot minstens 10 sec.
Klokslagen en klokgerinkel worden ook als geluidssignalen beschouwd.
Betekenis der geluiden
_ ik wijk stuurboord uit
_ _ ik wijk bakboord uit
_ _ _ ik sla volle kracht achteruit
_ _ _ _ a) gij moet uitwijken, ik ben geen meester van mijn manoeuver
b) vaartuig met krabbend anker ( anker dat geen houvast vindt op de bodem)
c) vaartuig met sleepboot, achterwaarts drijvend
_ _ _ _ _____ een aan de grond gelopen vaartuig, met werktuigen in werking
____ _ ik ga stuurboord opdraaien
____ _ _ ik ga bakboord opdraaien
____ of 5 klokslagen ik wens u voorbij te varen
____ ____ of 10 klokslagen ik wens u aan bakboord voorbij te varen
Hier antwoord het andere vaartuig met 1 of 2 korte stoten, naargelang het stuurboord of bakboord uitwijkt.
_ _ _ _ _ _ _ of 7 klokslagen als men aan boord van het benaderde vaartuig oordeelt dat het voor het vragende vaartuig niet veilig is of onmogelijk is om voorbij te varen.
_ _ _ __ groot vaartuig dat een baggervaartuig voorbij moet varen (niet naderen voordat de vlag op baggervaartuig gehesen is)
____ aandachtsein: a) om de aandacht te vestigen ter voorkomen van een aanvaring
b) vaartuigen in bochten die elkaar niet zien
c) vaartuig dat zijn aanlegplaats verlaat
d) vaartuig uit een sluismaond varend
e) vaartuig dat een sluismonding voorbij moet varen
Tegenwoordig hoor je haast nooit nog een scheepsfluit of klok over de Schelde klinken. De radar en scheepsradio hebben de communicatie nu zo gemakkelijk gemaakt dat de oude werkwijze stilaan in onbruik is geraakt.
Hier nog een Scheldekaart van 1935 (verkregen van Pol Mul) Waarop te Lillo, de suikerfabriek, de molen en de kerk aangeduidt staan.
Een goede raad die mijn vader altijd gaf als ik weer eens naar de Schelde trok was "Niet in 't water he zie uit da ge ni verzuipt want als ge dan thuis komt krijgde nog een pak slaag bij" Hij zal het wel goed bedoeld hebben, maar ik heb het nog altijd niet verstaan.